Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisinin "Eğitimde Yeni Eğilimler, Mesleki ve Teknik Eğitimde Paradigma Değişiminin Sanayimiz Açısından Önemi" ana gündemiyle yapılan aylık olağan toplantısında İSO ile mesleki eğitimde yaptıkları iş birliklerine ilişkin bilgi verdi. Bakan Özer, güzel sanatlar liseleri ve özel eğitim meslek okullarında da yeni açılımlar yaptıklarını aktardı. Kaynakçılıkla ilgili meslek eğitimine ciddi bir yatırım yaptıklarını ifade eden Özer, "İnşallah, daha yürüyecek çok yolumuz var. Aslında bakanlık olarak, hükûmet olarak çok ciddi açılımlar yapıldı." diye konuştu.

Sadece mesleki eğitimin niteliğinin artırılmasıyla ilgili değil; bunun yanında genç işsizliği azaltmayla ilgili, lise ve üniversite mezunlarından isteyenlere mesleki eğitimi tamamlamayla ilgili de çalışmaların nihayetlendiğini aktaran Özer, "İnşallah, Türkiye'de genç işsizliği azaltmayla ilgili mesleki eğitimi çok farklı boyutlarda en etkin, en verimli enstrüman olarak kullanabilmek için tüm bakanlıklarımızla iş birliği içinde yeni açılımlar yapmaya devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.

"Kurulan mekanizma çok sağlıklı bir şekilde işliyor"

Bakan Özer, konuşmasında pandemi sürecinde de değinerek geçen yıl mart ayından itibaren dünyanın hiç deneyimlemediği, dolayısıyla hazırlık da yapmadığı bir dönemle yüz yüze kaldığını dile getirdi.

Çok farklı sektörlerin bu süreçten etkilenerek farklı çözüm yollarıyla ayakta durmak için yeni yaklaşımlar üretmeye çalıştığına işaret eden Özer; bu süreçte en fazla etkilenen sektörlerden birinin de eğitim olduğunu, yaklaşık 1,5 yıldır Bakanlığın süreci yönetebilmek için inanılmaz bir çaba sarf ettiğini anlattı.

Özer, "Gelinen noktada artık aşı çok kolay erişilebilir bir nesneye dönüştü ve vatandaşlarımızın aşılanma oranı giderek artıyor. Şu anda bilimsel yaklaşımlar içinde başka bir çözüm yolu da yok. Aşı olacağız; maske, mesafe ve hijyene dikkat edeceğiz. 6 Ağustos tarihinden itibaren Bakanlık görevini devraldıktan sonra, devir teslim töreninde de açıkladığım gibi okullar ilk açılan ve son kapatılan yerler olmak zorundadır." diye konuştu.

Ülkenin millî eğitim sisteminin kapasitesinin çok yüksek olduğunu; öğrenci, öğretmen, idari ve servis personeli olmak üzere 20 milyonluk bir kitleden bahsedildiğini dile getiren Özer, "Eğer biz hayatı normalleştireceksek mutlaka eğitimi normalleştirmek durumundayız." dedi.

Bu süreçte sınıf bazlı vaka yaklaşımını geliştirdiklerini aktaran Özer; Sağlık Bakanlığı ile alınması gereken önlemler rehberini hazırladıklarını, daha sonra da herhangi bir vaka olması durumunda uyulması gereken prosedürleri ayrıntılı şekilde belirleyerek tüm okullara ve valiliklere gönderdiklerini aktardı.

Bakan Özer; eğitim sisteminde 57 bin 108 devlet okulu olmak üzere 71 bin 320 okul, yaklaşık 850 bin de derslik bulunduğunu dile getirerek, yeni yaklaşımla sadece vakanın veya yakın temasında olduğu sınıflarda 14 gün yüz yüze eğitime ara verildiğini, bu 14 günlük arada canlı sınıflarla öğrencilerin eğitime devam etmesiyle ilgili her türlü desteği verdiklerini anlattı.

Yüz yüze eğitime ara verilen sınıfların 14 günün ardından yeniden sisteme dâhil edildiğini belirten Özer, konuşmasını şöyle sürdürdü: "3. haftadayız, 6 Eylül'de eğitim öğretim başladı. Kurulan mekanizma hakikaten çok sağlıklı bir şekilde işliyor. Kamuoyunda zaman zaman farklı iddialar ortaya atılıyor. Onlara burada değinmek isterim. Başlangıçta 2 haftada 200'ün altında sınıf yüz yüze eğitime ara verirken daha sonra bu sayılar arttı. Sayıların artması, okullarda Kovid-19 salgınıyla ilgili alınması gereken önlemlerin alınmamasından kaynaklanmıyor. Virüs okulu seçmiyor, virüsün toplumun her yerinde, kafede, restoranda, sinemada, kültür sanat etkinliklerinde yani insanların bir araya geldiği her noktada yayılma imkânı var. Virüsün nerede başlayıp okula nasıl geldiğiyle, hangi noktada olduğuyla ilgili hiçbir bilimsel veri yok. Dolayısıyla sınıfların kapanma sayısı, toplumdaki vaka sayısının artışıyla doğrusal ilişkiye sahip. Toplumda vaka sayısı arttığı zaman yüz yüze eğitime ara veren sınıf sayımız artıyor, azaldığı zaman yüz yüze eğitime ara veren sınıf sayımız azalıyor ama burada enteresan bir nokta var: 14 gün sonra bu çocuklarımız tekrar yüz yüze eğitime devam ediyorlar. Yani okul kapatılmıyor. İnşallah bunu kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz."

"Okulları açık tutmalıyız"

Sağlık ve İçişleri bakanlıklarıyla süreci koordineli şekilde yönettiklerini belirten Özer, "Şu anda okulları açık tutmamızla ilgili en büyük avantajımız, öğretmenlerimizin aşılanma oranı. Hem birinci doz hem de ikinci dozda öğretmenlerimizin yakalamış olduğu aşılanma oranı, Türkiye ortalamasının çok üzerinde. Birinci dozda yüzde 92, ikinci dozu yaptırmış veya aşı olmadan bağışıklık kazanıp antikor oluşturmuş olan öğretmen oranımız yüzde 85'lerde. Özellikle 6 Ağustos ile bugün arasında öğretmenlerin aşılanmasında da ciddi bir ivmelenme var. Yani öğretmenlerimiz okulların açılmasıyla ilgili irade gösterildiği zaman sadece kendi sağlıkları için değil, topluma örnek oluşturma bağlamında da sorumluluk alarak çok hızlı bir şekilde aşılarını tamamladılar." diye konuştu.

Öğretmenlerdeki vaka sayılarının çok düşük olduğunu vurgulayan Özer, sözlerine şöyle devam etti: "Bizim okulları açık tutmayla ilgili en büyük avantajımızı öğretmenlerimizin aşılanma oranlarının yüksek olması oluşturuyor. Öğretmenlerimizin aşılanma oranının İsveç, Finlandiya ve Almanya'daki öğretmenlerin 2 doz aşılanmalarından çok daha yüksek olduğunu görüyoruz. İnşallah, bu kararlılıkla okullarımız hep açık olur. Öğrencilerimiz arkadaşlarıyla, öğretmenleriyle; öğretmenlerimiz öğrencileriyle, okullarıyla buluşur. Eğer Türkiye'nin bir gelecek iddiası varsa bu iddia, beşeri sermayenin niteliğinden geçiyor. Eğer okulları kapalı tutarsak bu iddiamızı kaybederiz. Onun için ben dedim ki 'Okulların açık olması bir millî güvenlik meselesidir.' Okulları açık tutmalıyız. Öğrencilerimizi sadece öğrenme olarak değil; psikolojik, sosyal, kültürel, sanatsal etkinliklerle sürekli destekleyip Türkiye'nin geleceğinin inşasında rol alacak, sorumluluk alabilecek niteliklere sahip insanlar olarak yetiştirmek durumundayız."

Okulların özellikle sosyoekonomik olarak dezavantajlı olan kesimler için sadece bir öğrenme ortamı olmadığını, aynı zamanda bir sosyalleşme alanı da olduğunu söyleyen Özer; "Onun için eğer eğitimde fırsat eşitliği diyorsak okullarımızı özellikle sosyoekonomik seviye olarak dezavantajlı gruplarımız için mutlaka açık tutmak zorundayız." diye konuştu.

Mesleki eğitimin önemine de değinen Özer, mesleki eğitimin sadece iş gücü piyasasının ihtiyaç duyduğu nitelikli insan kaynağını yetiştirmesi anlamına gelmediğini, aynı zamanda Türkiye'de ortaöğretim sisteminin de yerli yerine oturması anlamına geldiğini söyledi.

Bakan Özer, katsayı uygulamasının mesleki eğitim ve imam hatip okullarının alanlarının dışındaki yükseköğretim kurumlarına erişimini kısıtladığını hatırlatarak "Aslında niyet çok şey gibi duruyor, teknik olarak alanındaki bir alana devam etsin ama bu müdahale akademik olarak başarılı öğrencilerin mesleki eğitime erişimini veya tercihini ortadan kaldırıyor. Mesleki eğitim, başarılı öğrencilerin tercih etmediği bir okul türüne dönüştü. Akademik olarak istediği okula yerleşmeyen öğrencilerin gitmek zorunda olduğu bir okul türü gibi oldu mesleki eğitim." diye konuştu.

"Yeni iş birliğinde işverenle birlikte tüm süreci dizayn etmek istedik"

Öğretmenlerin öğrencilerden başarı beklentisi düştükçe sistemden kopulduğunu, belli bir süre sonra iş gücü piyasasının da artık aradığı elemanı bulamamaktan, bulduğu zaman da istediği yeterlilik ve yetkinlikte olmamasından şikayet etmeye başladığını ifade eden Özer, şunları kaydetti: "Bakın, basit bir eğitim politikası müdahalesi Türkiye'nin sadece eğitim sisteminde değil; iş gücü piyasasına da çok ciddi maliyetler ödemesine yol açtı. Yaklaşık 10 yılın üzerinde uygulanan bir katsayı uygulamasından bahsediyoruz. Kaldırılmasından sonra hakikaten mesleki eğitimin güçlendirilmesi için her hükûmet çok ciddi efor sarf etti. İş gücü piyasasıyla güçlü iş birlikleri kuruldu, birlikte projeler yönetildi ama özellikle son üç yılda iş gücü piyasasıyla çok daha sistemik, olaya bakarak bütüncül bir şekilde süreci yöneterek bir iş birliği modeli ortaya koyduk. Daha önce iş verenlerden sadece bir okul binası, bir atölye yapması istenirken yeni iş birliğinde Bakanlık olarak işverenle birlikte tüm süreci dizayn etmek istedik. Aslında paradigma değişikliği denilen şey, bu. Yani şu üç yıl içinde elde edilen başarının anahtarı, işvereni eğitim sürecinin dışında tutup mezunları bekleyen pasif bir konumdan, eğitimin başlangıcından itibaren okula çekerek tüm sürecin içine dahil etmekten kaynaklanan bir dönüşümdür. Sizlerle birlikte müfredatı inceliyoruz. Sizlerle birlikte işletmede beceri eğitimini yeniden dizayn ettik. Sizlerle birlikte öğretmenlerin iş, başarı ve mesleki gelişim eğitimlerini düzenledik ve istihdamı merkeze aldık. 3 yıl içinde inanılmaz bir dönüşüm oldu."

"Geçen seneki patent, marka, tasarım ve faydanın model tescili 188'e çıktı"

Kovid sürecinde mesleki eğitimin göstermiş olduğu performansı anımsatan Mahmut Özer, "Ülkeler maske bulamıyordu. Havaalanlarından maskeler çalınıyordu. Mesleki eğitim bir anda üretim kapasitesini devreye soktu. Maskeden dezenfektana, yüz koruyucu siperlikten tek kullanımlık önlüğe, daha sonra solunum cihazına, maske makinesine kadar birçok ürünü üretip valilerin koordinasyonunda tüm illerde vatandaşın hizmetine sundu." şeklinde konuştu.

Bakan Özer, bu hareket kabiliyetinin önemini aktararak sözlerini şöyle sürdürdü: "Mesleki eğitim, sadece iş gücü piyasasının istediği nitelikli elemanı yetiştirmekle kalmıyor. Sahip olduğu müktesebat, sahip olduğu üretim kapasitesi, devletin ve milletinin olağanüstü koşullarda aktif olarak harekete geçirebileceği bir kapasitenin de orada var olduğunu gösteriyor. Türkiye'nin ekonomik kalkınmasının önündeki en önemli itici güçlerinden bir tanesi de fikri mülkiyet konusudur. Patent, faydalı model, marka, tasarım üretmesi ve bunu tescillemesi, sadece tescillemesi değil, ticarileştirebilmesi ve yaygınlaştırabilmesi... Son on yıl içinde Millî Eğitim Bakanlığı mesleki eğitimdeki fikrî mülkiyet tescil oranı, yılda 2,9'du. Kovid sürecinden sonra geçen seneki patent, marka, tasarım ve faydanın model tescili 188'e çıktı. Bakın, 2,9'dan 188'e... Bu seneki hedefimiz 250. Şu an itibarıyla 198 ürünü tescillemiş bulunuyoruz. Çok rahat bir şekilde değerlendirme sürecine göre süreç ilerliyor."

"Akademik olarak başarılı öğrenciler de mesleki eğitimi tercih ediyor"

Artık Türkiye'de akademik olarak başarılı öğrencilerin de mesleki eğitimi tercih etmeye başladığını vurgulayan Özer, şöyle devam etti: "Yüzde birlik dilimden ilk defa mesleki eğitim öğrenci almaya başladı. İnşallah, Yazılım Lisesi de bu liselerden biri olacak. Yani fen lisesine gidebilecek puan alan öğrenci artık mesleki eğitime geliyor. Aslında bu, bir dönüşümün başladığını gösteriyor. Yıllardan beri özlenen, eğitimle iş gücü piyasası el ele verdiği zaman süreci nasıl şekillendirebileceğini ve birlikte hareket ettiği zaman aslında çözülemez gibi duran sorunların nasıl kolaylıkla çözülebilir olduğunu göstermesi anlamında hakikaten çok önemli bir model. Bu modeli de en başarılı bir şekilde uyguladığımız ortağımız, İstanbul Sanayi Odası."

Özer, uzun bir aradan sonra ilk kez fiziki olarak toplanan İSO Meclisinin ilk konuğu olmaktan dolayı da duyduğu memnuniyeti dile getirerek sözlerini "İnşallah, birlikte el ele verip artık mesleki eğitimi Türkiye gündeminden çıkaracağız. Çok daha iyi okullar noktasına getireceğiz. Yeter ki el birliği yapalım. El birliği yaptığımız zaman çözülemeyecek hiçbir problem olmadığına inanıyorum." diyerek tamamladı.