Ülkemizin sosyoekonomik kalkınma modelinin en önemli araçlarından biri olan mesleki eğitim, toplam 255 sanayi bölgesinde 255 mesleki eğitim merkezi irtibat bürosunun açılmasıyla her geçen gün daha da güçleniyor. 

Millî Eğitim Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında imzalanan "Mesleki ve Teknik Eğitim İş Birliği Protokolü" kapsamında mesleki eğitim merkezlerini organize sanayi bölgeleri içerisinde konumlandırarak eğitimle sanayi arasındaki koordinasyonunun daha yakından sağlanmasını temin etmek amacıyla 77 ildeki 251 organize sanayi bölgesi ile 4 ildeki 4 sanayi sitesi, en az bir mesleki ve teknik Anadolu lisesi ya da mesleki eğitim merkeziyle eşleştirilmek suretiyle toplam 255 sanayi bölgesinde 255 mesleki eğitim merkezi irtibat bürosu açıldı.

Bununla daha dinamik eğitim müfredatı, daha dinamik eğitim materyalleri ve bizzat çalışarak öğrenen daha dinamik bir insan kaynağına kavuşturulması hedefleniyor.

Mesleki eğitim merkezleri

Mesleki eğitim merkezleri, ortaöğretim kademesinde bulunan bir mesleki eğitim okuludur. Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren okullardan mesleki eğitim merkezlerinde 9 Aralık 2016 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan 6764 sayılı Kanun ile çıraklık eğitimi zorunlu eğitim kapsamına alınmış ve mesleki ve teknik ortaöğretim kurumu olarak yapılandırıldı. Eğitim süresi ise 4 yıldır.

1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'nun 26'ncı maddesine göre: Ortaöğretim; ilköğretime dayalı dört yıllık zorunlu örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumları ile mesleki eğitim merkezlerinin tümünü kapsıyor. Bu okul ve kurumları bitirenlere bitirdikleri programın özelliğine göre diploma veriliyor. Ancak mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin diploma alabilmeleri için Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen fark derslerini tamamlamaları gerekiyor.

Mesleki eğitim merkezlerine kimler başvurabilir?

Mesleki eğitim merkezi öğrencileri haftada 1 veya 2 gün okulda teorik eğitim, 3 veya 4 gün işletmelerde pratik eğitim alıyor. Bu doğrultuda mesleki eğitim merkezlerine kayıt olma şartları:

• En az ortaokul veya imam hatip ortaokulunu bitirmiş olmak.
• Sağlık durumu ilgili mesleğin öğrenimine elverişli olmak. Bu durum gerektiğinde sağlık/sağlık kurulu raporuyla belgelendirilir.
• Kayıt olacağı meslek dalı ile ilgili bir iş yeriyle sözleşme imzalamak (Sözleşme imzalanacak iş yerinde "Usta Öğreticilik Belgesine" sahip bir usta bulunması gerekir).
• Kayıt için yaş sınırı yoktur.
• Öğrenci kayıtları yıl boyu devam eder.

Mesleki eğitim merkezlerine nasıl başvurulabilir?

• Başvuru şartlarını taşımak koşuluyla, mevcutta bir işletmede çalışanlar veya bir işletmede çalışmayıp ancak mesleki eğitim almak isteyen herkes kimlik bilgileriyle birlikte en yakın mesleki eğitim merkezine veya mesleki ve teknik Anadolu lisesine bizzat müracaat edebilir.
• Herhangi bir İşletmede çalışmayanlar; mesleki eğitim merkezleri tarafından meslek seçimi ve işletme bulma konusunda rehberlik ve yönlendirme alabilirler.
• Mesleki eğitim merkezine kayıt; okul, işletme ve veli/öğrenci arasında işletmelerde mesleki eğitim sözleşmesinin imzalanmasıyla başlar.
• Öğrenci okul tarafından e-MESEM sistemine kaydedilir.
• Öğrencinin iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigortası ve maaşı kayıt olduğu andan itibaren başlar ve 4 yıl sürer.

Mesleki eğitim merkezlerine başvuru süreci ve aşamalar

• Mesleki eğitim merkezleri, tüm illerde bulunuyor.
• En az ortaokul mezunu olan herkes yıl boyunca kayıt yaptırabilir.
• 181 farklı dalda istenilen eğitime başvuru yapılabilmektedir.
• Haftada 1 gün okulda, 4 gün ise işletmelerde eğitim alınmaktadır.
• 9,10 ve 11. sınıflar asgari ücretin en az %30'unu, 12. sınıflar en az yarısı kadar maaş alırlar.
• Çıraklık eğitimi 3 yıl sürmektedir. Bu süreçte en az asgari ücretin %30'u kadar maaş verilir.
• Kalfalık eğitimi 1 yıl sürmektedir. Bu süreçte asgari ücretin en az %50'si kadar maaş verilir.
• Ustalık sınavını geçenler, ustalık belgesi ve diploma alarak kendi iş yerlerini açabilirler.
• Ustalar, alacakları iş pedagojisi eğitimi ile 'Usta Öğretici' belgesine sahip olurlar.

Meslekî eğitim merkezine nakil işlemleri

• 9. sınıf öğrencileri ile ara sınıflarda olup aynı alandan mesleki eğitim merkezi programına nakil ve geçiş yapmak isteyen öğrenciler, bulundukları sınıf seviyesinden zamana bağlı olmaksızın ve dönem kaybetmeden nakil ve geçiş yapabilecek,
• Farklı bir alandan veya diğer okul türlerinden nakil ve geçiş yapmak isteyen 10, 11 ve 12. sınıf öğrencileri ise ikinci dönemin başlangıcına kadar nakil ve geçiş yapmış olmaları halinde 10. sınıf seviyesinden eğitime devam edebilecek. İkinci dönemin başlangıcından sonra nakil ve geçiş yapmak isteyen öğrencilerin mesleki eğitime hazırlık amacıyla yalnız işletmede mesleki eğitim almak üzere kayıtları yapılacak ve bu öğrenciler de ilgili okulun toplam öğrenci sayısına dahil edilecek.
• Bu öğrencilerin nakil ve geçiş işlemleri e-Okul sisteminden, Ortaöğretim Kurum İşlemleri / Bilgi Giriş İşlemleri / MESEM Öğrenci Aday Kayıt sayfasından yapılacak.
• Başvurular ve meslekî eğitim merkezi irtibat numarası/adresi için: https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/egitim/mesleki-egitim internet adresi ziyaret edilebilir.

Mesleki eğitim merkezleri ne gibi avantajlar sağlıyor?

• 181 farklı alanda mesleki eğitim
• Ortaokulu bitirenlere zorunlu lise eğitimini mesleki eğitim merkezlerinde tamamlayabilme fırsatı
• Meslek lisesi diploması
• Eğitim alanlarında %88 istihdam oranı
• 9. sınıftan itibaren maaş ve iş kazaları, meslek hastalıklarına karşı sigorta
• 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerine asgari ücretin en az %30'u kadar maaş.
• 12. sınıftaki kalfalara asgari ücretin en az yarısı kadar maaş imkânı.
• Ustalık belgesi ve kendi iş yerini açma fırsatı.

Yüksek istihdam oranı

OSB'ler mesleki eğitimde öğrencilerin uygulama becerilerini geliştirmek için önemli bir potansiyele sahip. Mesleki ve teknik eğitim alan öğrencilerin staj ve işbaşı eğitimlerini yapabilecekleri birçok kurumun bir arada olması, bu öğrencilerin uygulamaya dönük becerilerini geliştirmeleri için öğrencilere çeşitli fırsatlar sunuluyor.

Mezunlarının istihdam oranlarının oldukça yüksek (%88) olduğu mesleki eğitim merkezlerinde öğrenciler yoğun işbaşı eğitimi alıyor. OSB'lerdeki mesleki eğitim merkezlerinin yaygınlaştırılmasının, mezunların istihdam olanaklarını zenginleştireceği ve işbaşı eğitimi yaptığı işletmede istihdam edilen mezun oranını %75 artıracağı ön görülüyor. Böylece OSB'lerde uygulamalı eğitimle yetişen mesleki eğitim merkezi mezunları ile özel sektörün usta ve kalfa ihtiyacının karşılanması amaçlanıyor.