Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) 2020 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında sınavlı ve sınavsız merkezi yerleştirme sonuçlarını açıkladı. Bu sene LGS için zorlu bir yıldı. 8. sınıf öğrenci sayıları 2019’a göre 500 bin artmıştı. Bu nedenle öğrencilerin istedikleri liselere yerleşmelerinde büyük sorunlar yaşanacağı endişesi vardı. Diğer taraftan Kovid-19 salgını başlayınca okullar tatil edilmiş ve bir çok sorun ortaya çıkmıştı. Bu koşullarda sınav nasıl yapılacaktı? LGS sınavına katılan 1 milyon 472 bin 88 öğrencinin 571 bin 704’ü sınavla öğrenci alan okullar için tercihte bulundu. Tercihleri neticesinde 2020 yılında 212 bin 485 öğrenci sınavla öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleştirildi. Biz de süreci ve sonuçları, sürecin koordinasyonundan sorumlu MEB Bakan Yardımcısı Mahmut Özer ile konuştuk. Özer, sınav puanı ile öğrenci alan mesleki ve teknik anadolu liselerine yerleşen öğrenci sayısının yüzde 64 arttığını belirtti ve “Mesleki eğitime yerleşen öğrenci sayısında 2019’a göre artış yüzde 40 oldu” dedi.

Kapasite artırıldı

- Bu yılki LGS sürecini 2019’la karşılaştırır mısınız?

2020 yılını LGS sisteminin iyileştirilmesi için bir fırsat olarak gördük. Ancak bir sorunumuz vardı, öğrenci sayısı önemli oranda artmıştı. Önceliğimiz tüm öğrencilere sınavsız okullarda kapasite oluşturmaktı. Bu nedenle tüm illerimizi ayrıntılı bir şekilde değerlendirmeye aldık. Okullarımızın fiziki kapasitelerini ve mevcut okul yatırımlarımızı birlikte değerlendirdik. Sonunda hemen hemen tüm illerimizde yerleştirilecek öğrenci sayısının üzerinde kapasite oluşturduk. Sınavlı okul kapasitesini de bu sene yüzde 53 artırdık. Aylar süren çalışmaların meyveleri bu yılki soonuçlarda açık bir şekilde ortaya çıktı.

- Sınavlı okullarda kapasite artırımına rağmen doluluk oranı oldukça yüksek...

Sınavlı okulların hemen hemen tamamı doldu. Fen, Anadolu ve sosyal bilimler liselerinde doluluk oranı yüzde 100. Anadolu imam hatip liselerinde doluluk oranı yüzde 99.8 ve mesleki ve teknik Anadolu liselerinde yüzde 97 olarak gerçekleşti. 2019’a göre sınavlı okullara yerleşen öğrenci sayısındaki en fazla artış yüzde 69 ile Anadolu liselerinde yaşanırken ikinci en büyük artış yüzde 64 ile mesleki ve teknik Anadolu liselerinde gerçekleşti.

İlk tercihe yerleştiler

- Bu yıl sınavsız yerleştirme rakamları nasıl?

Verilen emekler göstergelere olumlu yansıdı. 2019’da sınavsız okullara yerleşen öğrencilerin yüzde 91’i ilk üç tercihinde yer alan bir liseye yerleşmişti. Artan öğrenci sayısına rağmen bu oran bu yıl yüzde 92’ye yükseldi. Sınavsız okullara yerleşen öğrencilerin yüzde 49’u ise birinci tercihlerinde yer alan bir liseye yerleşebildiler. Yani sınavsız yerleşen her iki öğrenciden biri birinci tercihinde en çok istediği bir liseye yerleşebildi. Bu sonuç, öğrenci sayısındaki artışa rağmen sürecin öğrenci memnuniyeti açısından ne kadar iyileştirildiğini gösteriyor.

- Peki, bu iyileştirme sadece belirli lise türlerinde mi gerçekleştirildi?

Hayır. Bizim birinci önceliğimiz her öğrencinin istediği lise türüne erişimini artırmak. Kapasite oluştururken de buna öncelik verdik. Bu önceliğimiz, yerleştirme sonuçlarından da takip edilebiliyor. 2019’da Anadolu liselerine yerleşen öğrencilerin yüzde 99’u, yani neredeyse tamamı ilk üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu lisesine yerleşmişti. Bu oran 2020’de de değişmedi ve yüzde 99 olarak gerçekleşti. Diğer taraftan 2019’da Anadolu imam hatip liselerine yerleşen öğrencilerin yüzde 87’si ilk üç tercihlerinde yer alan bir Anadolu imam hatip lisesine yerleşmişlerdi. 2020’de bu oranda kısmi bir iyileşme oldu. En büyük iyileşme mesleki eğitimde oldu. 2019’da mesleki ve teknik Anadolu liselerine yerleşen öğrencilerin yüzde 79’u ilk üç tercihlerinde yer alan bir mesleki ve teknik Anadolu lisesine yerleşmişti. 2020’de bu oran yüzde 82’ye yükseldi. Bu sonuçlar, öğrencilerin belirli lise türlerine yerleştirme sisteminden kaynaklanan zorunluluklardan dolayı değil, tam tersine isteyerek ve tercih ederek yerleştiklerini gösteriyor. Aynı zamanda sistemin ürettiği sonuçların, memnuniyeti her yıl giderek artırdığını da göstermektedir.

Mesleki eğitimde öğrenci arttı

- Kovid-19 salgınıyla mücadele günlerinde mesleki eğitimin sergilediği performans toplumun takdirini toplamıştı. Bu takdir 2020 LGS sonuçlarına yansıdı mı?

Elbette. Sınav puanı ile öğrenci alan mesleki ve teknik Anadolu liselerine yerleşen öğrenci sayısı yüzde 64 arttı. Bu çok önemli bir gösterge. Diğer taraftan 2019’da sınavlı ve sınavsız öğrenci alan okullara toplam 298 bin 153 öğrenci yerleşmişken 2020’de bu sayı 417 bin 233’e yükseldi. Yani, mesleki eğitime yerleşen öğrenci sayısında 2019’a göre artış yüzde 40 oldu. Çok önemli bir artış. Tüm bu sonuçlar mesleki eğitime öğrenci yöneliminin tesadüf olmadığını, iyileştirmeler yapıldıkça ve herhangi bir zorlama olmaksızın öğrencilere imkânlar ve alternatifler sunuldukça öğrenci yöneliminin de kendiliğinden arttığını gösteriyor.

Yüzde 1’lik dilimden öğrenci

- 2019’da mesleki eğitime yüzde 1’lik dilimden öğrenci almıştınız. Bu sene durum nasıl?

2019’da ASELSAN Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi yüzde 1’lik dilimden öğrenci almıştı. İlk kez mesleki eğitim yüzde 1’lik başarı diliminden öğrenci alıyordu. 2020’de bu iki okulumuz da yüzde 1’lik dilimden öğrenci almaya devam etti. Bunlara İstanbul’da bir okulumuz daha eklendi. Yine bu kapsamda bu yıl İstanbul’da kurduğumuz ve ilk kez öğrenci almaya başlayan Teknopark İstanbul Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi de binde 47’lik dilimden öğrenci aldı. Benzer şekilde yüzde 1-10 başarı diliminden öğrenci alan mesleki eğitim okul sayısı artmaya başladı. Ayrıca, bakanlığımızla Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TOBB, İSO, İTO ve İTÜ arasında işbirliği kapsamına alınan mesleki ve teknik Anadolu liselerinin doluluk oranları yüzde 100’e ulaştı. Sonuçlara bir bütün olarak bakıldığında mesleki eğitimde sadece öğrenci sayısı artmıyor, akademik olarak başarılı öğrenciler de artık mesleki eğitimi seçiyor.

Telaş etmeyin, iki nakil daha var

- Yerleştirme süreci devam edecek değil mi?

Evet. Şu anda sadece birinci yerleştirme sonuçlarını açıkladık. Yerleştirmeye esas iki nakil yapılacak. Dolayısıyla yerleşemeyen öğrencilerimizin telaşlanmasını gerektiren bir durum yok. Yeniden tercihlerini yapıp süreci takip etmeleri yeterli. Sonrasında il ve ilçelerde yerleştirme komisyonları devreye girecek. Sürecin sonunda birinci yerleştirmede yerleşen öğrenciler için başka okullara tercih kapsamında yerleşebilme imkânı devam ederken yerleşemeyen öğrencilerin tamamını da bu sürecin sonunda yerleştireceğiz.

- Gelecek yıllar için LGS’de bir hedefiniz var mı?

2019’da yaptığımız iyileştirmelerle LGS sistemi oturdu. 2020’de de aynı sistemi küçük iyileştirmelerle kullandık ve daha iyi bir noktaya geldik. Burada en önemli nokta sınava girmeden yapılan yerleştirmede öğrenci memnuniyetini artırabilmek. Bunun da önemli bir göstergesi, sınavsız yerleştirmede birinci tercihe yerleşen öğrenci oranıdır. 2020’de bu oran yüzde 49 olarak gerçekleşti. Yani, öğrenci sayısındaki ciddi artışa rağmen sınavsız yerleşen iki öğrenciden birisini birinci tercihinde yer alan bir liseye yerleştirebildik. Bu oldukça önemli bir başarı. Bu oranı her yıl artırmak istiyoruz. Bu nedenle sınavsız yerleşen öğrencilerin 2021’de en az yüzde 60’ını, 2022’de ise en az yüzde 70’inin birinci tercihinde yer alan liseye yerleştirmeyi hedefliyoruz. 2021’de 8. sınıf öğrenci sayısı bu yıla göre önemli oranda düşeceği için bu hedefi tutturacağımıza inanıyorum.

24-26 Ağustos 2020: İl/İlçe Öğrenci Yerleştirme ve Nakil Komisyonlarınca Yerleştirme Başvurularının Alınması

28 Ağustos 2020: İl/İlçe Öğrenci Yerleştirme ve Nakil Komisyonlarınca Yerleştirmelerin Tamamlanması